Internet Information Services (IIS) Nedir? Detaylı Bir İnceleme

Internet Information Services (IIS), Microsoft tarafından geliştirilen ve Windows işletim sistemleri için tasarlanmış bir web sunucu yazılımıdır. IIS, HTTP, HTTPS, FTP, FTPS, SMTP ve NNTP gibi çeşitli protokolleri destekleyerek web sitelerinin ve uygulamalarının barındırılmasını sağlar. Microsoft’un Windows Server ve bazı Windows istemci sürümleri ile entegre olarak gelen IIS, ASP.NET ve .NET Core gibi teknolojilerle yüksek uyumluluk gösterir.

IIS’in Temel Özellikleri

• Web Uygulama Barındırma: IIS, statik ve dinamik web sitelerinin barındırılması için kullanılır. ASP.NET, PHP, Node.js ve Python gibi birçok programlama dili ile uyumludur.
• Güvenlik Yönetimi: SSL/TLS desteği, IP kısıtlamaları, kimlik doğrulama mekanizmaları (Basic, Digest, Windows Authentication) gibi çeşitli güvenlik özellikleri sunar.
• Yüksek Performans ve Ölçeklenebilirlik: IIS, Web Garden ve Web Farm gibi özellikleri ile yüksek trafikli siteler için ölçeklenebilir çözümler sunar.
• Gelişmiş Yönetim Arayüzü: IIS Manager (IIS Yönetim Konsolu) aracılığıyla kullanıcı dostu bir yönetim paneli sağlar.
• Modüler Yapı: Kullanıcılar, gereksiz bileşenleri kaldırarak sunucularını optimize edebilir.
• Logging ve İzleme: IIS log dosyaları ve izleme araçları sayesinde sunucu etkinlikleri detaylı bir şekilde takip edilebilir.

IIS Kurulumu

IIS’i Windows işletim sistemine kurmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

Windows Server Üzerinde IIS Kurulumu

1. Server Manager’ı açın ve “Add roles and features” seçeneğine tıklayın.
2. “Role-based or feature-based installation” seçeneğini seçin ve devam edin.
3. Sunucunuzu seçin ve “Web Server (IIS)” rolünü ekleyin.
4. Gerekli bileşenleri seçtikten sonra kurulumu tamamlayın.
5. IIS Manager’ı açarak yapılandırmalarınızı yapabilirsiniz.

IIS Yönetim Araçları

IIS, web sunucunuzu yönetmek için çeşitli araçlar sunar:

• IIS Manager: Grafiksel kullanıcı arayüzü ile yönetim sağlar.
• PowerShell Komutları: IIS’i otomatikleştirmek için kullanılabilir (Örn: Get-WindowsFeature -Name Web-Server).
• AppCmd.exe: Komut satırı aracı ile IIS yapılandırmalarını yönetebilirsiniz.
• IIS Configuration Editor: Web.config ve ApplicationHost.config gibi dosyaları düzenlemeye yardımcı olur.

IIS Üzerinde Web Sitesi Yayınlama

Adım 1: Web Sitesini IIS’e Eklemek

1. IIS Manager’ı açın.
2. “Sites” sekmesine sağ tıklayın ve “Add Website” seçeneğini seçin.
3. Site Adı, Fiziksel Yol (web sitesi dosyalarının bulunduğu dizin) ve IP adresi & Port Numarası gibi bilgileri girin.
4. “OK” butonuna tıklayarak siteyi yayınlayın.

Adım 2: Uygulama Havuzlarını Yapılandırma

• IIS, her web sitesi için farklı bir uygulama havuzu (Application Pool) kullanır.
• Çalışma modu olarak “Integrated” veya “Classic” seçeneklerini seçebilirsiniz.
• Gelişmiş ayarlardan CPU limitleme ve bellek yönetimi gibi yapılandırmalar yapabilirsiniz.

Adım 3: Gerekli Güvenlik Önlemlerini Alın

• SSL Sertifikası ekleyerek HTTPS protokolü üzerinden güvenli erişim sağlayın.
• Yetkilendirme (Authorization Rules) ayarlarını kullanarak kimlerin siteye erişebileceğini belirleyin.
• IP ve Domain Kısıtlamaları ile belirli IP’lerden gelen trafiği engelleyebilirsiniz.

IIS Log ve İzleme Araçları

IIS, web sunucusunun performansını izlemek ve sorun gidermek için çeşitli izleme araçları sunar:

• IIS Logs: C:\inetpub\logs\LogFiles dizininde tutulur ve HTTP istekleri hakkında detaylı bilgiler içerir.
• Failed Request Tracing: Başarısız istekleri ayrıntılı analiz etmenize olanak tanır.
• Performance Monitor (PerfMon): IIS performansını izlemek için kullanılır.
• Event Viewer: IIS hata kayıtlarını görmek için kullanılır.

IIS Güvenlik Önlemleri

IIS güvenliğini artırmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• Güncellemeleri Takip Edin: IIS ve Windows Server’ınızı düzenli olarak güncelleyin.
• Güvenlik Duvarı ve IPS Kullanımı: Web sunucusunu dış tehditlere karşı korumak için firewall ve Intrusion Prevention Systems (IPS) kullanın.
• SSL/TLS Kullanımı: HTTPS bağlantılarını zorunlu hale getirerek verilerin şifrelenmesini sağlayın.
• Uygulama Havuzu İzolasyonu: Farklı uygulamalar için farklı uygulama havuzları kullanarak saldırı risklerini azaltın.
• İzinleri Minimumda Tutun: IIS kullanıcılarının yalnızca ihtiyaç duydukları izinlere sahip olmasını sağlayın.

IIS Alternatifleri

IIS, özellikle Windows ortamlarında popüler bir web sunucusu olsa da aşağıdaki alternatifler de kullanılabilir:

• Apache HTTP Server: Açık kaynaklı, esnek ve genişletilebilir bir web sunucusudur.
• NGINX: Yüksek performanslı ve düşük kaynak tüketimiyle öne çıkan bir web sunucusudur.
• LiteSpeed: PHP tabanlı uygulamalar için optimize edilmiş bir web sunucusudur.

Sonuç

Internet Information Services (IIS), Windows tabanlı sistemler için güçlü, güvenli ve ölçeklenebilir bir web sunucusu çözümüdür. Kolay kurulumu, yönetimi ve ASP.NET ile yüksek uyumluluğu sayesinde birçok işletme tarafından tercih edilmektedir. Ancak, güvenlik önlemlerini eksiksiz almak ve düzenli bakım yapmak, IIS’in sorunsuz çalışmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir.